Korte geschiedenis van het dorp Kortehemmen

Door Jochum Dijkstra

De naam
De geschiedenis van het dorpje is nauw verbonden met het riviertje de Drait. Lang geleden stroomde het overtollige water van de hoogvenen door de Drait naar de Smalle Eester zanding en de Ee. Aan beide zijden van de rivier lag een zandrug, die door mensen werd betrokken.  Zo ontstond Zuider-Drachten aan de ene kant en Kortehemmen aan de andere kant van het water.
In Kortehemmen waren de stukken land tussen de boerderijen en het vaarwater niet lang. De ’finnen’  (weilanden) aan de Drait waren meestal moerassig en nat. Zo is de naam ‘Kortehemmen’ ontstaan. ‘Himmen of hemmen’ zijn lage, natte stukken land, meestal aan het water gelegen.

De kerk
In ± 1300 durfde de bevolking het aan om een kerk te bouwen. Dat was een hele onderneming, want de mensen moesten garant staan voor het onderhoud van de kerk en het levensonderhoud van de pastoor. De monniken van het klooster ‘Smelne’ te Smalle Ee hebben waarschijnlijk geadviseerd en meegeholpen. Het werd een gebouw naar de trend van die tijd: in gotische stijl. Dit kun je zien aan de spitse ramen en de metselvlakken, die als versiering in de muren zitten.

Klein
In de 17e eeuw liggen er vijftien stemgerechtigde boerderijen op een rij. Als parels aan een snoer schitteren ze daar, van oost naar west. En zo is het lang gebleven. Kortehemmen is door de eeuwen heen niet veel gegroeid. Er kwam een opleving in ± 1900 toen op de Galhoek een zuivelfabriek kwam. Fabriekswoningen, een bank, een smederij, een wagenmakerij en wat winkels vestigden zich op de grens van Kortehemmen en Boornbergum.
In de laatste helft van de 20e eeuw is het dorp zelfs kleiner geworden. De Trisken en het Himsterhout liggen op het grondgebied van Kortehemmen, maar worden nu gerekend onder Drachten.
Het is te hopen dat in de toekomst het historisch interessante Kortehemmen, vooral aan de zuidkant van de A7, haar pittoreske vormen in de natuurlijke omgeving tegen de bosrand, zal behouden.